Kąpiel, po której następuje pielęgnacja skóry niemowlęcia, to znacznie więcej niż utrzymywanie dziecka w czystości. To kolejna okazja do zapewnienia noworodkowi łagodnego, pełnego miłości dotyku i kontaktu budującego głęboką więź emocjonalną z rodzicem. Kiedy i jak kąpać noworodka i niemowlę? Odpowiedzi znajdziesz w tym artykule.

Czego noworodek potrzebuje od matki?

Marta Czuba-Pietrzyk oraz dr Iwona Sikorska wyjaśniają, że niemowlę potrzebuje od Ciebie czterech rzeczy:

• przewidywalności, czyli stałej, powtarzalnej reakcji na wysyłane przez nie sygnały,
• dostępności, czyli chęci do zaspokajania jego potrzeb,
• pomocy w chwilach napięcia i stresu,
• szacunku, który wyrażasz, odpowiadając na jego komunikaty.

O tych wszystkich zachowaniach musisz pamiętać również w czasie kąpieli noworodka. Układ nerwowy, a także skóra niemowlęcia ciągle się rozwijają, dlatego maluszek jest bardzo wrażliwy na bodźce, np. nagłe zmiany temperatury. Poza tym niektóre noworodki po prostu boją się wody! Dlatego musisz zapewnić swojej pociesze odpowiednie warunki kąpieli, prawidłowo ją trzymać i zachowywać dużą ostrożność. Ale – po kolei.

Jakie warunki zapewnić noworodkowi w czasie kąpieli?

Noworodki mają większy stosunek powierzchni skóry do masy ciała niż dorośli, więc szybciej się przegrzewają i wychładzają. Parowanie wody z wilgotnego naskórka dodatkowo pogłębia odczuwanie zimna przez maluszka. Zadbaj więc o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu – jeśli jest za niska, niemowlę najprawdopodobniej poinformuje Cię o tym głośnym płaczem.

Właściwą temperaturę musi mieć także woda, w której kąpiesz malca. Optymalna, czyli neutralna dla niemowlaka, to 33-34°C. Temperaturę możesz sprawdzić za pomocą termometru albo łokcia lub przedramienia – nie powinnaś/nie powinieneś odczuwać ani wyraźnego chłodu, ani ciepła. Niemowlę najlepiej myć w wanience ustawionej na stabilnym podłożu, a na jej dnie możesz położyć np. pieluszki muślinowe, które posłużą jako warstwa antypoślizgowa.

Pamiętaj jeszcze o kilku ważnych zasadach:

• wodę wlej do takiego poziomu, aby niemowlę było zanurzone do połowy,
• wszystkie przybory kąpielowe, ręcznik, otulacze i kosmetyki miej zawsze pod ręką,
• nigdy, nawet na krótką chwilę, nie zostawiaj niemowlęcia w wanience bez opieki
• dopóki nie nabierzesz wprawy, nie dolewaj do wody oliwki ani emolientów – pokryta nimi skóra dziecka staje się bardziej śliska,
• jeśli chcesz użyć myjki, wybierz taką, którą można wyprać, np. miękkiej pieluszki z bambusa albo muślinu,
• nie używaj mydeł, płynów do kąpieli ani kosmetyków dla dorosłych.

Jak trzymać noworodka w czasie kąpieli?

Zapewniłaś już noworodkowi odpowiednie warunki? Świetnie, to znaczy, że nadszedł moment na właściwą kąpiel. Włóż dziecko do wanienki (jego ciałko powinno być zwrócone w twarzą do Ciebie). Podtrzymuj jedną ręką jego plecki, barki i główkę i utrzymuj je nieco wyżej. Dla bezpieczeństwa obejmij palcami dłoni bark malucha. Drugą ręką możesz myć i opłukiwać niemowlaka. Po wyjęciu z wody szybko otul niemowlę ręcznikiem, aby nie dopuścić do jego wychłodzenia.

Jak często kąpać noworodka?

Pediatrzy zalecają, żeby kąpać dziecko nawet codziennie. Jednak w przypadku noworodka, który nie poci się za bardzo ani nie brudzi, możesz to robić kilka razy w tygodniu – pod warunkiem, że dokładnie myjesz jego okolice intymne przy każdej zmianie pieluchy. Główkę wystarczy myć 1-2 razy w tygodniu, jeśli się specjalnie nie poci ani nie brudzi (np. w wyniku ulewania).

Czy noworodka można myć, zanim odpadnie kikut pępowinowy?

Kikut pępowinowy odpada zazwyczaj między 5. a 15. dobą życia dziecka. Jeśli pępek goi się prawidłowo, jego zmoczenie nie jest niebezpieczne, jednak o wiele bardziej wskazane jest delikatne przemywanie dziecka wodą i omijanie okolic pępka. Jeśli zdarzy Ci się zamoczyć kikut, pamiętaj o o dokładnym osuszeniu go (np. jałowym gazikiem) i nieprzykrywanie go, dopóki nie wyschnie.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52304,pielegnacja-skory-i-kapiele-malego-dziecka. [dostęp online: 19.07.2023].
2. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/prawidlowyrozwoj/rozwojspoleczny/69703,rozwoj-emocjonalny-i-spoleczny-malego-dziecka-budowanie-relacji-matka-dziecko. [dostęp online: 19.07.2023].
3. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52307,jak-pielegnowac-pepek-noworodka. [dostęp online: 19.07.2023].